गुंतवणुकीचे निर्णय घेण्यासाठी तुम्ही Mutual Funds मध्ये गुंतवणूक करण्याचा विचार करत आहात का? पण Active Fund आणि Passive Fund यापैकी कोणते निवडावे याबाबत गोंधळलेले आहात? दोन्ही प्रकारांना आपले वेगळे फायदे आणि तोटे आहेत, आणि अंतिम निर्णय तुमच्या आर्थिक उद्दिष्टांवर आणि जोखमीच्या तयारीवर अवलंबून असतो. या आर्टिकलमध्ये आपण Active Fund आणि Passive Fund यांच्यातील फरक समजून घेऊ, जेणेकरून तुम्ही योग्य निर्णय घेऊ शकाल.
Active Fund आणि Passive Fund काय आहेत?
Active Fund हा एक प्रकारचा Mutual Fund आहे, ज्यात एक तज्ञ फंड मॅनेजर बाजाराच्या बदलत्या परिस्थितींचा अभ्यास करून स्टॉक्स निवडतो आणि त्याद्वारे बाजारातील निर्देशांकापेक्षा (Index) अधिक चांगला परतावा मिळवण्याचा प्रयत्न करतो. Passive Fund, दुसरीकडे, बाजारातील एका ठराविक निर्देशांकाचे (उदा. Nifty 50, S&P BSE Sensex) प्रदर्शन तंतोतंत कॉपी करण्याचा प्रयत्न करतो, ज्यामुळे व्यवस्थापन शुल्क Active Fund पेक्षा कमी असते.
Active Fund म्हणजे काय?
Active Fund चा मुख्य उद्देश म्हणजे बाजाराच्या निर्देशांकापेक्षा जास्त परतावा मिळवणे. यासाठी फंड मॅनेजर कंपनीचा परफॉर्मन्स, जागतिक घडामोडी अशा विविध घटकांचा अभ्यास करून विशिष्ट स्टॉक्स आणि बॉण्ड्स निवडतो. फंड मॅनेजरच्या कौशल्यावर आधारित गुंतवणूक धोरणामुळे Active Fund चे व्यवस्थापन शुल्क जास्त असते.
Active Fund चा फायदा असा आहे की बाजारातील अस्थिरतेच्या काळात फंड व्यवस्थापक पोर्टफोलिओमध्ये बदल करू शकतो. परंतु, हे जास्त जोखमीचे देखील असू शकते, कारण फंड मॅनेजरचे निर्णय चुकले तर नुकसान होऊ शकते. Active Fund ची उदाहरणे पुढीलप्रमाणे:
- Parag Parikh Flexi Cap Fund
- Quant Small Cap Fund
- Nippon Indian Midcap Fund
Passive Fund म्हणजे काय?
Passive Fund मध्ये फक्त त्या बाजार निर्देशांकातील सर्व स्टॉक्स किंवा बॉण्ड्समध्ये गुंतवणूक केली जाते, ज्यामुळे ते बाजाराच्या निर्देशांकाशी जुळणारे परतावे देतात. Passive Fund मध्ये व्यवस्थापनाचा सहभाग कमी असल्यामुळे व्यवस्थापन शुल्क देखील कमी असते.
जर तुम्ही कमी जोखीम घेऊ इच्छित असाल आणि कमी खर्चात गुंतवणूक करू इच्छित असाल, तर Passive Fund हा उत्तम पर्याय आहे. तसेच, बाजारातील दीर्घकालीन वाढीवर विश्वास ठेवणारे गुंतवणूकदार या प्रकारातील फंड निवडू शकतात. Passive Fund ची उदाहरणे पुढीलप्रमाणे:
- HDFC Sensex Fund
- Zerodha Nifty LargeMidcap 250 Index Fund
- Groww Nifty Smallcap 250 Index Fund Direct Growth
Active Fund विरुद्ध Passive Fund: तुमच्यासाठी कोणता योग्य?
तुमचे गुंतवणूक उद्दिष्ट काय आहेत यावरून निर्णय घ्यावा लागेल. जर तुम्ही जास्त जोखीम घेऊन जास्त परताव्याच्या अपेक्षेत असाल, तर Active Fund तुमच्यासाठी योग्य ठरू शकतो. मात्र, कमी खर्चात साध्या आणि स्थिर परताव्याच्या शोधात असाल तर Passive Fund तुमच्यासाठी योग्य आहे.
गुंतवणूक दृष्टिकोन
Active Fund च्या व्यवस्थापकाने जास्त परतावे मिळवण्यासाठी विशिष्ट स्टॉक्समध्ये गुंतवणूक केली जाते. यासाठी बाजाराच्या अस्थिरतेचा विचार केला जातो. Passive Fund मात्र निर्देशांकातील सर्व स्टॉक्समध्ये गुंतवणूक करत असल्यामुळे जोखीम कमी असते.
व्यवस्थापन शैली
Active Fund चे व्यवस्थापन करणे तज्ञांच्या सखोल अभ्यासावर आधारित असते. यासाठी जास्त संशोधन आणि विश्लेषण आवश्यक असल्यामुळे त्याचे व्यवस्थापन शुल्क जास्त असते. दुसरीकडे, Passive Fund मध्ये निर्देशांकाच्या तंतोतंत प्रदर्शनावर अवलंबून असल्यामुळे व्यवस्थापन शुल्क कमी असते.
खर्च आणि शुल्क
Active Fund मध्ये संशोधन आणि व्यवस्थापनाच्या अधिक खर्चांमुळे खर्चाचे प्रमाण (Expense Ratio) जास्त असते. सामान्यत: Active Fund चे शुल्क वार्षिक 1% ते 2% पर्यंत असते, तर Passive Fund चे शुल्क केवळ 0.05% ते 0.20% असते.
परतावा आणि प्रदर्शन
दोन्ही प्रकारचे Mutual Funds गुंतवणूकदारांना सकारात्मक परतावे मिळवून देण्याची क्षमता ठेवतात. मात्र, Active Fund च्या व्यवस्थापकाचे उद्दिष्ट निर्देशांकापेक्षा चांगला परतावा मिळवण्याचे असते, तर Passive Fund केवळ निर्देशांकाचे प्रदर्शन तंतोतंत जुळवण्याचा प्रयत्न करतो.
S&P Dow Jones च्या अहवालानुसार, जास्त काळात Active Fund च्या तुलनेत Passive Fund चे प्रदर्शन चांगले असते. विशेषत: मोठ्या कंपन्यांवर आधारित Active Funds निर्देशांकापेक्षा कमी परतावा देतात.
जोखीम आणि अस्थिरता
Active Fund चे गुंतवणूक धोरण अधिक सक्रिय असल्यामुळे ते अधिक जोखमीचे असू शकते. Passive Fund मध्ये निर्देशांकातील सर्व स्टॉक्समध्ये गुंतवणूक केल्यामुळे जोखीम कमी असते, परंतु यामध्ये देखील लहान किंवा मध्यम कंपन्यांचे निर्देशांक ट्रॅक करणाऱ्या फंडांमध्ये जोखीम असू शकते.
तर मुद्दा असा आहे की…
Active Fund आणि Passive Fund यांच्यातील निवड तुमच्या जोखमीच्या तयारीवर आणि गुंतवणूक उद्दिष्टांवर अवलंबून आहे. Active Fund उच्च जोखीम आणि जास्त परतावे देऊ शकतो, तर Passive Fund कमी खर्चात स्थिर परतावे देतो. कोणताही निर्णय घेण्यापूर्वी सखोल संशोधन करा आणि तज्ञांचा सल्ला घ्या.
ही पोस्ट वाचा: पैसे इन्वेस्ट करायला घाबरू नका, हे शेअर मार्केटचा इतिहास तुम्हाला सांगत आहे! | Marathi Finance
FAQs
Active Fund आणि Passive Fund मध्ये काय फरक आहे?
Active Fund मध्ये फंड व्यवस्थापक गुंतवणूक निवडतो, तर Passive Fund मार्केट इंडेक्सची नक्कल करतो.
Passive Mutual Fund ची गुंतवणूक करण्याचे फायदे काय आहेत?
Passive Fund मध्ये कमी व्यवस्थापन शुल्क असते आणि दीर्घकालीन स्थिरता मिळते.
Active Fund मध्ये गुंतवणूक का करावी?
Active Fund मध्ये फंड व्यवस्थापकाच्या तज्ज्ञतेमुळे उच्च परतावा मिळण्याची शक्यता असते, विशेषतः बाजाराच्या अनिश्चिततेत.
Mutual Fund गुंतवणुकीसाठी Active Fund चांगले की Passive Fund?
गुंतवणूकदाराच्या धाडस आणि उद्दिष्टांनुसार निवड ठरते. जास्त परतावा हवा असेल तर Active Fund, तर सुरक्षितता हवी असल्यास Passive Fund.
Active Fund चे व्यवस्थापन शुल्क जास्त का असते?
Active Fund मध्ये फंड व्यवस्थापक गुंतवणुकीसाठी संशोधन आणि विश्लेषण करतो, ज्यामुळे व्यवस्थापन खर्च जास्त असतो.